Więźba dachowa – czym jest, jakie są rodzaje i ile kosztuje?

Czym jest więźba dachowa i jakie funkcje spełnia?

Więźba dachowa to konstrukcja dachu – jego drewniany szkielet, na którym montuje się pozostałe części, czyli pokrycie. W znakomitej większości przypadków wykonuje się go z litych elementów drewnianych i składa na placu budowy, ale dostępne są również więźby prefabrykowane – w przypadku tej technologii elementy więźby dachowej składane są w fabryce i dopiero potem transportowane na miejsce docelowe.

Zadaniem konstrukcji dachu jest nie tylko tworzenie podpory dla pokrycia, ale także przenoszenie obciążeń z niego na konstrukcje nośne budynku. Musi być więc solidna i tak zaprojektowana, aby wszelkie obciążenia równomiernie się rozkładały.

Rodzaje więźby dachowej

Więźbę dachową można skonstruować na kilka różnych sposobów. Jej rodzaj powinien zostać dopasowany do różnych parametrów budynku i jego otoczenia:

• wielkości budynku i
• rozpiętości dachu,
  jego lokalizacji i ewentualnych obciążeń,
• ważny jest też kąt nachylenia dachu,
• rodzaj pokrycia dachowego,
• wymiary okien dachowych i ich rozmieszczenie.

Na domach jednorodzinnych zwykle stosuje się jedno z trzech typowych rozwiązań:

• więźba krokwiowa – więźbę krokwiową stosuje się w przypadku dachów, których rozpiętość wynosi maksymalnie 7 m, a nachylenie połaci od 30 do 50%. To najprostszy typ konstrukcji. Każda z kroki opiera się na zaledwie dwóch punktach podparcia – murłatach i kalenicy;
• więźba krokwiowo – jętkowa – konstrukcję więźby dachowej stanowią w tym przypadku krokwie, murłaty, jętki ułożone poziomo w połowie długości krokwi i wiatrownice. Stosuje się je w budynkach o rozpiętości dachu od 7 do 11 metrów i nachyleniu od 35 do 60%. Doskonale sprawdzają się w domach jednorodzinnych z poddaszem użytkowym, bowiem jętki mogą pełnić rolę belek stropowych;
• więźba płatwiowo – kleszczowa – przeznaczona dla większych budynków, których rozpiętość dachu wynosi ponad 11 metrów oraz nachyleniu od 6 do 70%. Stosuje się tu dodatkowe podparcie krokwi w postaci płatwi i słupów. Całość jest dodatkowo usztywniona przez podwójne belki łączące końce słupów – to tzw. kleszcze.

Warto wiedzieć, że analogiczne zasady obowiązują jeśli chodzi o domy z bali, które są coraz chętniej wybieranym przez inwestorów rozwiązaniem.

Materiały, z których powstaje więźba dachowa

Tradycyjnie do budowy więźby dachowej używa się drewna – najczęściej sosnowego, świerkowego, modrzewiowego lub jodłowego. Jest to materiał trwały i wytrzymały, który pod warunkiem prawidłowej konserwacji posłuży przez całe dziesięciolecia. Nadaje się zarówno na więźbę dachową płatwiowo – kleszczową, krokwiowo – jętkową jak i krokwiową.

W przypadku więźby prefabrykowanej używane jest drewno klejone BSH. Projektowanie takich więźb odbywa się z wykorzystaniem maszyn cyfrowych, które są obsługiwane przez osoby dysponujące uprawnieniami konstrukcyjnymi. W fabryce z elementów scalanych płytkami kolczastymi wykonanymi z blachy stalowej powstają moduły, które następnie transportowane są na plac budowy i łączone w całość. Takie rozwiązanie pozwala zaoszczędzić czas i uzyskać elementy precyzyjnie dopasowane do siebie, ale ma też stosowną cenę.

Poza samym drewnem potrzebne będą również elementy łączące poszczególne komponenty krokwi. W tym celu używa się różnego rodzaju gwoździ, wkrętów i śrub.

Wytrzymałość więźby dachowej

Więźbie dachowej stawiać się powinno szczególnie wysokie wymagania – ma ona znieść ciężar nie tylko pokrycia dachowego (dachówka, blachodachówka lub gonty drewniane, a do tego również materiały izolacyjne i okna dachowe), ale także podmuchy wiatru, oraz oczywiście ciężar zalegającego śniegu.